Jest wiele rodzajów kannabinoidów, różnią się one od siebie nie tylko właściwościami ale również źródłem z którego pochodzą. Kannabinoidy to organiczne związki chemiczne, oddziałujące na receptory kannabinoidowe, które znajdują się w organizmie każdego człowieka oraz zwierząt.
W dużym stopniu to właśnie na kannabinoidach opiera się medyczne działanie konopi – wynika to z jednoczesnego oddziaływania kilkudziesięciu powiązanych z sobą (w różnych proporcjach i w różnym stężeniu) związków organicznych konopi, takich jak: kannabinoidy, terpeny, flawonoidy, etc. Owe związki chemiczne można znaleźć w rozlicznych olejach z marihuany, a przede wszystkim olejkach CBD. Zobacz co to jest olej CBD.
Jeszcze do niedawna świat nauki był przekonany, że pozyskiwać kannabinoidy można było tylko bezpośrednio z roślin. Dziś wiemy, że tak nie jest. Kannabinoidy ze względu na pochodzenie dzielimy na 3 podstawowe grupy:
Czym są fitokannabinoidy (kannabinoidy roślinne)?
Występują w postaci alkaloidów u niektórych roślin (obok konopi jest to np. chmiel). Są produkowane w tzw. gruczołach włośnikowych, które znajdują się w prawie całej nadziemnej części rośliny. Najwyższe ich stężenie występuje w żeńskim kwiatostanie konopi (ok. 25% całości).
Naukowcy do tej pory nie są w stanie wyjaśnić po co rośliny produkują kannabinoidy. Zdaniem wielu najbardziej prawdopodobne wydaje się, że służą one do obrony przed owadami, bakteriami i grzybami, a także czynnikami atmosferycznymi, takimi jak susza, czy promieniowanie ultrafioletowe.
Dlatego przyjmując preparaty bazujące na tych roślinach, mamy pewność że są one wolne od pestycydów i herbicydów, gdyż te są po prostu zbędne przy ich uprawie. Do najbardziej znanych fitokannabinoidów konopi należą: CBD i THC, a także THCV, CBN, CBG i wiele innych (na dzień dzisiejszy naukowcy zidentyfikowali w konopiach co najmniej 85 różnych kannabinoidów).
Co zaliczamy do endokannabinoidów (kannabinoidów organizmów żywych)?
Występują naturalnie u każdego człowieka (i u innych ssaków). Wytwarzane są w naszym mózgu. Współuczestniczą w regulacji wielu procesów fizjologicznych i poznawczych, zachodzących w naszym organizmie, takich jak np. płodność, odczuwanie bólu, apetyt, nastrój, pamięć.
Najbardziej znanym endokannabinoidem jest anandamid, który jest odpowiedzialny za tzw. “euforię biegacza” – powoduje on odurzenie kannabinoidowe wprawiające w euforię, w wyniku długiego biegu lub innej aktywności wymagającej od nas dużego wysiłku przez dłuższy czas.
W stanie tym człowiek ma zwiększoną odporność na ból i zmęczenie. Niedawno odkryto, że anandamid jest produkowany w organizmie także w wyniku różnych technik pracy z ciałem, takich jak np. masaż.
Jakie są rodzaje kannabinoidów syntetycznych?
Wytworzone w wyniku złożonych procesów chemicznych przez człowieka. Pierwotnie powstały w laboratoriach celem lepszego rozpracowania i przebadania fitokannabinoidów. Obecnie można je spotkać w niektórych preparatach i medykamentach, gdzie substytuują kannabinoidy roślinne. Należy jakkolwiek nadmienić, że większość naukowców twierdzi, że nie są one tak samo efektywne jak naturalne kannabinoidy, a poza tym powodują przykre skutki uboczne, w rodzaju stanów lękowych, czy silnego stresu. Należą do nich m. in. CP-55940, HU-210, czy paraheksyl.
Do najbardziej znanych preparatów które zawierają syntetyczne kannabinoidy, należy m. in. Marinol, znany także jako dronabinol lub “syntetyczne THC”. Stosuje się go w leczeniu nudności i wymiotów towarzyszących chemioterapii nowotworów, jako środek wzmagający apetyt u chorych na AIDS oraz jako lek uśmierzający ból.
Innym tego typu środkiem jest Nabilon. Nabilon wykazuje podobne działanie do THC. Jednak w odróżnieniu odeń nie wywołuje niepożądanych reakcji (np. euforii). Stosuje się go w leczeniu nudności wywołanych chemioterapią, u chorych z ciężką dusznością w przebiegu stwardnienia rozsianego, u chorych na chorobę Parkinsona oraz do łagodzenia przewlekłych bólów różnego pochodzenia.
Lista najważniejszych kannabinoidów zawartych w konopiach siewnych
- CBD (kannabidiol) – w tej chwili uważany za najważniejszy z punktu widzenia medycznego kannabinoid (stosowany zwykle w postaci oleju konopnego z CBD). Kannabidiol ma bardzo szerokie zastosowanie (antypsychotyczne, przeciwlękowe, antydepresyjne, przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwwymiotne, zmniejsza drgawki) i jest stosowany w wielu chorobach i dolegliwościach. Jego kwasowy prekursor – CBDA ma nieco inne zastosowanie. Działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, antyproliferacyjnie (hamuje podziały mitotyczne komórek, czyli ich namnażanie się), antybakteryjnie/przeciwmikrobowo;
- THC (tetrahydrokannabinol) – podstawowy związek psychoaktywny, który jest zarazem łagodnym środkiem przeciwbólowym i posiada właściwości antyoksydacyjne. Jego kwasowy prekursor – THCA działa przeciwzapalnie, przeciwskurczowo i antyproliferacyjnie. W konopiach siewnych prawie nie występuje;
- CBG (kannabigerol) – zabija lub spowalnia rozwój bakterii, a także zmniejsza stany zapalne. W swojej kwasowej postaci (CBGA) hamuje wzrost komórek nowotworowych i pobudza wzrost kości;
- CBC (kannabichromen) – łagodzi ból i stany zapalne. Jego kwasowy prekursor – CBCA, podobnie jak to jest w przypadku CBG, hamuje wzrost komórek nowotworowych i pobudza wzrost kości;
- CBN (kannabinol) – lekko psychoaktywny kannabinoid (wytwarzany w wyniku degradacji THC), który działa uspokajająco i powoduje uczucie senności;
- THCV (tetrahydrokannabiwaryn)- zmniejsza ataki paniki, tłumi apetyt i pobudza wzrost kości (uwaga: występuje tylko w niektórych odmianach konopi siewnych). Jego prekursorem jest CBDV – niezbyt dobrze jeszcze przebadany związek organiczny stosowany przy leczeniu padaczki.
Źródła naukowe:
- Nonclassical and endogenous cannabinoids: effects on the ordering of brain membranes
- Unresponsiveness to cannabinoids and reduced addictive effects of opiates in CB1 receptor knockout mice
- Cannabinoids: a new group of agonists of PPARs
- The effects of cannabinoids on the brain
- Marijuana and cannabinoids
- Cannabinoids as therapeutics
- Zastosowanie naturalnych kannabinoidów i endokannabinoidów w terapii